XII wieczna literatura japońska nie jest w Polsce popularna, ani nawet szerzej znana. Dlatego cieszy, że w ramach serii Legendy Japonii wydawnictwo Kirin zdecydowało się na publikację XXVII księgi Konjaku monogatari czyli Zbioru historii dawnych i obecnych. Wybór akurat tej księgi nie był przypadkowy, gdyż zawarte w niej opowiadania dotyczą głównie duchów.
Polskie wydanie można podzielić na dwie części. Pierwszą z nich jest dość szeroki wstęp wyjaśniający liczne tematy, których zrozumienie może być kluczowe dla docenienia lektury. Drugą z kolei jest przekład 45 historii, które razem składają się na XXVII księgę Konjaku monogatari. Sam wstęp podzielony jest również na wyraźne fragmenty opisujące różne aspekty Japonii z okresu Heian. Znajduje się opis ówczesnej stolicy Heian-kyo, omówienie społeczeństwa czy przedstawienie popularnych nurtów religijno-filozoficznych. Ponadto podane są również informacje dotyczące struktury i charakteru całego Zbioru historii dawnych i obecnych, a także kilka uwag o samych opowiadaniach.
Wszystkie zawarte w tym zbiorku teksty mają istotne cechy wspólne. Każdy rozpoczyna się tym samym stwierdzeniem, przełożonym jako „Dawno, dawno temu”, a kończy się słowami „co zostało przekazane dalej”. Jak to już wspomniano, tematyka historii jest zbliżona i tyczy się w jakiś sposób duchów i zjawisk nadprzyrodzonych. Wreszcie każdy z zaprezentowanych tekstów jest krótki – część mieści się wręcz na jednej stronie. Większość z tych opowiadań ma wyraźny morał, który niekiedy przybiera formę żartu. Chociaż wnioski wypływające z historii różnią się, to jednak najpopularniejszą konstatacją jest konieczność unikania opuszczonych miejsc.
Najważniejszą zaletą niniejszej publikacji jest jej wartość edukacyjna. Wynika ona głównie ze wstępu, ale też same opowiadania przekazują nam ułamek wiedzy o życiu dawnego społeczeństwa japońskiego. Plusem też są niektóre z pomysłów fabularnych, zawarte w historiach ze zbioru. Nie każdy z tych motywów jest wart uwagi, ale niektóre są naprawdę interesujące i ciekawym byłoby przeczytanie dłuższego opowiadania opartego na tych pomysłach.
Niestety istotną wadą zbioru jest styl i język zawartych w nim historii. We wstępie zaznaczone jest, że wartość literacka niektórych tekstów jest niewielka i niestety jest to bardzo widoczne podczas lektury. Trudno orzec, na ile jest to kwestia oryginału, a na ile wpływ tłumaczenia, ale zmniejsza to przyjemność płynącą z lektury. Problem ze stylem nie jest tak rażący jak w pierwszej książce z cyklu Legendy Japonii, ale opowiadań i tak nie czyta się płynnie.
Japońska księga duchów i demonów, będąca tłumaczeniem XXVII księgi Konjaku monogatari, to ciekawa pozycja na naszym rynku wydawniczym. Wnosi ona dość dużo do naszej znajomości historii i kultury Japonii. Pomimo tego, że użyty język nie zachwyca, to jednak książkę czyta się z ciekawością i zainteresowaniem.
Wydawca: Kirin
Autor: Nieznany
Tłumaczenie: Renata Iwicka
Książka na stronie wydawcy